İçerik:
Bandwagon Effect NedirSiyasi bir terim olarak literatüre giren sürü psikolojisi Amerikan menşeli olmakla birlikte asıl karşılığı Bandwagon Effect olarak bilinmektedir. Dürtünün bu ismi almasının arkasında 19. yüzyıl Amerikan politikasındaki kitleleri sürükleyen bir siyasi propaganda yer almaktadır. Dan Rice isimli bir palyaçonu propaganda amaçlı çalışan bando arabasının peşine takılan insanlar bu kavramın oluşmasına neden olmuştur.
Psikolojide Sürü Psikolojisi Nedir?
Tarihi olarak sürü psikolojisi nedircevabının verilmesi dışında ise psikolojik olarak; bazı kural ve koşulların bir araya gelmesiyle oluşmuş inançlar çerçevesinde; gruplar, topluluklar ve hatta milletlerin yaygın bir halde bu inancı kabul etmesi olarak adlandırılır.
Psikolojik bağlamda sürü psikolojisi için esas nokta; grup içerisindeki kişiler tarafından bu inancın gerçekleşme ihtimalinin yüksek olduğunun kabul edilmesi ve büyük bir kitlenin bu inanca sahip olmasıdır. Yani bu psikolojik etki,bir grup içerisinde yayılarak, grup içerisinde ahenk oluşturan bir yere sahiptir. Bu açıdan bakıldığında da elde edilen bu ahengin bozulmaması için grup içerisindeki bireyler, kendi kararlarından saparak, grubun kabul ettiği genel kararları kabul etme eğilimi içerisinegirer. Bu durum belirli bir süre sonrasında grup üyelerinin baskıları ve akran baskıları gibi etkiler ile muhalefeti ve eleştiriyi ortadan kaldırmaya başlar.
Sürü Psikolojisi Neden Kaynaklanmaktadır?
Şahısların bireysel dürtüleri ve bu dürtülerin bir sonucu olarak ortaya çıkan sürü psikolojisi nedeniyle bireyler, doğruya doğru yönelen kararlarından sapma mantığına sahip olurlar. Bu yaklaşım, yaş grubu fark etmeksizin her grupta karşılaşılabilecek bir durumdur. Yani bir lise sınıf öğrencisi grubunda,bir yetişkin arkadaş grubunda veya bir iş topluluğunda görülebilir. Ancak çok daha çok genç nesilde bu dürtünün ortaya çıkma ihtimali yüksektir.
Sürü Psikolojisi Nelere Neden Olur?
Genel tanımlamalar ile birlikte sürü psikolojisi nedir sorusunun cevabı ortaya çıktığına göre bu psikolojinin oluşturduğu dürtüyle nelerin yaşandığı da ifade edilebilir. Örneğin, günümüzde en fazla karşılaşılan durum özellikle gençlerin başarılı yani popüler insanları taklit etmesidir. Bir grup genç herhangi bir Instagram fenomeni, televizyon dizisi kahramanı, bir siyasetçi veya bir futbolcuyu takip ederek; onun davranışlarını, alışkanlıklarını, inanç türünü izler. Bu durumdan etkilenerek, kendi muhakemesini kaybeder ve kararlarını değiştirir.
Sürü psikolojisi ile bir araya gelen ve tek bir inanca sahip olmaya başlayan gruplarda, özellikle farklı fikre sahip olma durumunda yalnız kalma korkusu da ortaya çıkar. Zira bir insan korkularından arındığında mantıklı ve berrak bir şekilde düşünebilirken, yalnızlık ve dışlanma korkusu insanların bu tür bir psikoloji içerisine girmesine neden olabilir.
Sürü Psikolojisi Ne Kadar Zararlıdır?
Tanımlardan anlaşıldığı üzere sürü psikolojisi nedir sorusunun cevabında korku, güvensizlik ve toplu inanç ile birlikte insanlar kendi inançlarından ve mantıklı fikirlerinden vazgeçmeye başlar. Bu durumda da sürü psikolojisi dürtüsü ile birlikte insanlarda ve özellikle toplumlarda farklı zararlar ile karşılaşma ihtimali yer alır.
Günümüze kadar bu psikoloji ile belirli toplumlarda yine belirli bir zümreye karşı oluşmuş inançlar veya nefretler korkunç suçların ve soykırımların dahi işlenmesine neden olmuştur. Bunun örnekleri dünya tarihinde görülmüş olmakla birlikte günümüzde de iş dünyası içerisinde ortak inançlar aykırılıkları bastırma gücüne sahiptir.
Bu psikolojik etki mutlak bir şekilde kişide karar verme mekanizmasından vazgeçmeyi ortaya çıkarırken, kişi birine bağımlı olarak karar verme ihtiyacı yaşamaya başlar. Kişi tüm bilgi ve kararlarda birine bağımlı olduğu sürece de kişinin bağlı olduğu kaynak, bilgi ve davranışları değiştirmediği sürece sürü psikolojisi etkisi ile her zaman negatif bir ilerleme ile karşılaşılır.
