Kavram Realizmi Nedir?
Kavram realizmi nedir? Sorusu felsefe alanımda oldukça popüler bir sorudur.
Kavram realizmi orta çağ felsefesinde ileriye atılmış bir görüştür. Temelde tümellerin bireylerden ayrı hatta daha yüksek bir varoluşa sahip olduklarını ileri sürmektedir.
Tümeller problemi üzerine çalışma yapan Albertus Magnus tümellerin durumunu 3 ayrı sınıflandırmaya tabi tutmuştur. Tümellerin kategorileri şöyledir;
- Şeyden önce
- Şeyin içinde
- Şeyden sonra
Buradaki ilk görüş olan şeyden önce görüşü, tümellerin fizik nesnelerden önce var olduğu yönündedir. İkinci görüş de ise tümellerin fizik nesneyle beraber aynı anda va rolduğu düşüncesidir.
Üçüncü ve son görüş de ise tümellere ulaşmak için fiziki nesnelerden sonra yani nesnel bir gerçeklik olamadan ulaşılabilmektedir.
Bu üç görüşün savunucuları ise ünlü filozoflardır. İlk görüşün yani şeyden önce görüşünün savunucusu platondur. Bu nedenle ilk görüş Platoncu kavram realizmi olarak da bilinmektedir. İkinci görüş yani şeyin içinde görüşünün savunucu ise Aristoteles’tir. Son görüş olan şeyden sonra görüşü de adcıların tümel anlayışını temsil etmektedir.
Kavram Realizmi Örnekleri
Kavram realizmine göre tümeller insan zihni ile herhangi bir şekilde bağlantılı değildir. Tümeller veya kavramlar insan zihninden bağımsız olarak var olmaktadır.
Kavram realizmi örnekleri içeresinde en bilinen örneği sıcak hava, Sıcak su, sıcak ev kavramlarındaki ev, su veya hava kavramları görüntü dünyasında varlar. Bu nedenle de geçicidirler. Ancak sıcak kavramı kalıcı bir gerçekliktir ve herhangi bir insan müdahalesi varlığını değiştiremez.
Yani genel olan tümeldir. Bu nedenle özel olanlar insan zihni ole bağlantılı olsa da tümel kavramlar insan zihninden bağımsız olarak bardırlar. Yani biz orda yokuz diye o yer yerle bir olmayacak var olmaya devam edecek.
Radikal Kavram Realizmi Nedir?
Augustinus Patristik dönem felsefesinin ünlü düşünürleri arasında yer almaktadır. Kavram realizmi Platon’dan sonra Augustinus’a kalmıştır. Kavram realizmini biraz daha farklı hale getirerek Radikal kavram realizmi olgusunu ileri sürmüştür
Platonun ’un kavram realizmi düşüncesine büyük benzerlik gösteren radikal kavram realizmi içerisinde tümeller bağımlı formlardan meydana gelmemekte tanrının zihninde yer alan yansımalardır.
Kavramlar insan zihni ile bağlantılı olmamakla birlikte insan zihni dışında da var olmaya devam etmektedirler. Kavramların bilinçdışı var olduklarını öne süren kavram realizmi görüşü ile Öne sürülen güzel çiçek, güzel elbise, güzel insan gibi olgulardaki çiçek, elbise ve insan geçici gerçeklik olmakta ancak güzellik kalıcı gerçekliktir.
Yani asıl var olan şey insan Ali, Burcu veya Mehmet değil insan kavramıdır. İnsan kavramı insanlar yok olsa da varlığını korumaya devam edecektir.
Orta çağ felsefesine damgasını vuran tümel varlıklar problemi üzerinden sık sık tümel varlıklar var mı? Yoksa tekil varlıklar mı gerçek var olandır? Tartışması bu görüşün ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Bu bağlamda kavram realizme ikiye ayrılmış ve nominalizm ile konseptüalizm şeklinde iki kavram ortaya atılmıştır.
Felsefe ile ilgili benzer yazılarımızı okumak ister misiniz?
