Afazi Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Genellikle sol yarım kürede meydana gelen felç, beyin travması, inme ve kafanın çarpmasına bağlı olarak oluşan hasarlardan sonra meydana gelen hasara afazi adı verilmektedir. Günümüzde çok sık duyulan terimlerden bir tanesidir. Özellikle motor kazaları sonucunda bu terime rastlamak mümkün olmaktadır. Çünkü en yaygın kafa travmasına neden olan kazalar motorla yapılmaktadır. Bunun yanı sıra kafaya yukarıdan sert bir maddenin düşmesi, kişinin baygınlığa bağlı kafasını vurması gibi durumların da afaziye neden olduğu bilinmektedir.

Afazi oluşumuna neden olan ve beyinde hasar bırakan diğer durumlar, beyin enfeksiyonları, beyin tümörleri ve beyni etkileyen diğer durumlardan kaynaklı olabilmektedir. Afazi beynin çeşitli bölgelerinde çeşitli hasarların oluşumuna sebebiyet verebilmektedir. Bu durum insan zihninde bazı aksaklıkların oluşumuna da neden olabilir. Bazı afaziler sonradan geçebilen durumlar oluşturabilirken, bazıları kalıcı hasara neden olarak kişinin yaşam kalitesini düşürebilir. Bazı afazilerin ruhsal durumu etkilediği de bilinir. Yaşanan bir beyin hasarı sonrası kişinin bazı yetenekleri kısıtlanmışsa, bir uzmandan yardım almaları faydalı olacaktır.

Afazi Nedir Tanımı

Afazi nörolog tarafından, beyin hasarı durumuyla karşılaşılması sonucunda fark edilen bir durumdur. Kişinin konuşma, yazma, okuma ve anlama becerilerini direkt olarak etkilemektedir. Bu bölgelerin direkt olarak zarar görmesine bağlı olarak oluşan bir problemdir. Afazinin birbirinden farklı türleri vardır ve bu türler, etkilenen merkeze ve hasarın durumuna göre değişiklik göstermektedir. Afazi nedir tanımı şeklinde sorulan sorulara verilebilecek en doğru yanıt; hastanın akıcı ya da tutuk bir şekilde kendini ifade etme yeteneğinde olumsuzlukların meydana gelmesidir.

Afazi Wernicke ve Broca olarak gruplanabilir. Wernicke (akıcı) sorunu anlama güçlüğü olarak tabir edilir. Broca (tutuk) ise hastanın kendini ifade etmekte, istediği kelimeleri bulup söylemekte sorun yaşamasıdır. Çoğu zaman bu rahatsızlığa, konuşma apraksisi ve dizartri gibi nörolojik konuşma bozuklukları da eşlik edebilmektedir.

Afazi Nedir Örnek

Afazi geçirilen beyin hasarı sonrası, kişinin anlama, konuşma, yazma ve okuma gibi becerilerden birini ya da birkacını gerçekleştirememesi durumuna verilen isimdir. Zaman zaman farklı konuşma bozukluklarının da eşlik edebileceği bu kavramla ilgili en sık sorulan soru, afazi nedir örnek şeklinde olmaktadır. Afazinin en yaygın ortaya çıkan şekli, isimlendirme güçlüğü ile olmaktadır. Kişi çoğu zaman diş fırçası ile ne yapılacağını bilmekte, ancak diş fırçasının ismini bir türlü telaffuz edememektedir.

Afazi olan birey diş yerine fiş ya da diçft gibi anlamlı ya da anlamsız sözcük gruplarını kullanabilir. Masa yerine sandalye kelimesi kullanılabilir ya da kişi bir anda söylenen bir kelimenin sembolünü üretemeyebilir. Beyin hasarına bağlı olarak oluşan bu durum için, kişilerin mutlaka bir nöroloğa başvurmaları gerekecektir. Nörolog afazi teşhisi koyduktan sonra, kişiyi dil ve konuşma terapistine yönlendirecektir.

Afazi Belirtileri Nelerdir?

Afazi beyin hasarı sonrası kişilerde meydana gelmektedir. Kişinin konuşma, anlama, yazma ve okuma gibi becerilerini etkileyebilmektedir. Afazi tanısı genellikle nöroloğun durumu tesadüfi olarak fark etmesiyle meydana gelmektedir. Ancak bazen kişiler, hastalardaki anormalliği fark ederek de uzmana başvurabilmektedir. Bu rahatsızlığa sahip bireylerde en sık gözlenen sorunlar;

Bazı kelimelerin yerine anlamsız kelimeler üretme,

Eşyaların ne için kullanıldığını, meyve sebzelerin ne işe yaradığını, insanların kim olduğunu bilme ancak bir türlü isimlerini söyleyememe,

Bazı kelimeleri birbiri ile karıştırma (genellikle bağlantılı kelimeleri); örneğin kitap yerine kağıt deme,

Bazı kelimeler söylendiğinde, bu kelimeleri sembolleştirememe. Örneğin şişe deyince aklına bir şeyin gelmemesi ancak şişeyi gördüğünde ne işe yaradığını bilme;

Yazılanı anlamada ya da söyleneni yazmada güçlük;

Rakam kullanmak, basi işlemleri yapmak gibi matematiksel işlemleri yapamama;

şeklindedir. Belirtiler genellikle yorgun olunması, kalabalık ve gürültülü ortamlara girilmesi halinde artabilmektedir.

Afazi Tedavisi Nasıl Olur?

Afazi tedavisi için öncelikle beyin hasarının neyden kaynaklandığına bakılmaktadır. Beyin hasarı çok ciddi bir soruna bağlı olarak oluşmamışsa, tedaviden sonuç almak daha kolay olacaktır. Dolayısıyla kişinin ilk olarak bir nörolog tarafından görülmesinde fayda olacaktır. Bunların yanı sıra, nörolog genellikle kişiyi bir dil ve konuşma terapistine yönlendirecektir. Bu sorun genellikle çocuklarda oluşsa da, zaman zaman yetişkinlerde de meydana gelebilen bir problem olmaktadır.

Afazi tedavisine yön veren durumlar;

• hastanın yaşı,
• beyin hasarının sebebi,
• afazinin türü,
• beyin lezyonunun konumu ve büyüklüğü,

şeklinde olmaktadır. Eğer durum beyindeki bir lezyona ya da kötü huylu bir tümöre bağlı olarak oluşmuşsa, dil ve konuşma terapisti ancak durumun hafiflemesine yardımcı olacaktır. Kişiye biraz daha iyi gelebilecektir ancak kesin çözüme kavuşturmak mümkün olamayabilmektedir. Konuşma terapistleri genel olarak, hastayla haftada bir kere buluşmakta ve hastanın konuşma ve iletişim becerlerini geliştirecek çalışmalar sağlamaktadır. Eğer kişideki afazi şiddetliyse, konuşma dışındaki iletişim teknikleri ile ilgili de çalışma sağlanmakta ve kişinin yaşam kalitesini yükseltme amacı güdülmektedir.

Terapi Ne Kadar Sürer?

Terapilerin ne kadar süreceği, tamamen afazinin sebebi, türü ve şiddeti ile ilgili olabilmektedir. Zaman zaman iki üç saatte afaziler geçebilmekte, olumlu sonuçlar alınabilmektedir. Bu tip spontan iyileşmeler genellikle beyne giden kan akışı ile ilgili olmaktadır. Ancak göreceli iyileşme denilen iyileşme türü daha uzun sürebilmektedir. 2 yılı aşkın süren terapilerin de olabildiğini unutmamak gerekir. Ayrıca bazı kişilerde afazinin kalıcı olabileceği durumların da olabildiğini bilmekte fayda vardır. Genellikle başarılı terapistler tarafından yürütülen, orta düzeyde afaziye sahip bireylere uygulanan terapiler 6-12 ayda etkili sonuçlar verebilmektedir.

Benzer yazılarımıza göz atın!